Chronisch ziek en werk: informatie voor werkgevers

Wat is een chronische ziekte?

Er is sprake van een chronische ziekte of aandoening als er geen uitzicht is op een volledig herstel. Denk aan longaandoeningen, diabetes, reuma, hart- en vaatziektes en verschillende vormen van kanker. Maar een chronische aandoening kan ook psychisch zijn. De ziekte kan invloed hebben op het werk van de werknemer. Hij of zij kan zich sneller moe voelen, pijn hebben, minder concentratie hebben of langer moeten herstellen na bepaalde inspanningen.

Een chronische ziekte betekent in veel gevallen niet dat er ook sprake is van een gezondheidsbeperking. Een chronische aandoening hoeft een actief leven niet in de weg te staan omdat mensen zich niet altijd ongezond of beperkt voelen (eventueel door aanpassingen of hulp).

Omgaan met chronisch zieke werknemers

Uit cijfers van de Arbounie blijkt dat ruim driekwart van de werkgevers in Nederland tekortschiet als het gaat om omgaan met chronisch zieke werknemers. Bijna de helft geeft aan geen specifieke maatregelen te nemen om uitval van deze medewerkers te voorkomen.

Hierdoor zitten er veel mensen met een chronische aandoening ongewenst en onnodig thuis. En dat terwijl participeren in werk vaak juist heel effectief blijkt voor het welzijn van deze mensen. Ze voelen zich onderdeel van de maatschappij, vinden goede afleiding, behouden sociale contacten en hoeven zich minder druk te maken over de financiële gevolgen van hun situatie.

Wat kun je als werkgever doen?

Als werkgever zal je de komende jaren dus ongetwijfeld te maken krijgen met chronische aandoeningen bij (één van) je werknemers. Daar wil je goed op voorbereid zijn en mee om kunnen gaan.

Het belangrijkste wat je als werkgever kan doen is het bespreekbaar maken van de situatie. Ga de dialoog aan met de medewerker en andere belangrijke betrokken partijen: zoals je HR-professional(s), de leidinggevende van de medewerker en de bedrijfsarts. De medewerker moet zich gehoord en begrepen voelen. Zo creëer je samen een omgeving waarin de medewerker geactiveerd en gemotiveerd wordt en blijft om zich te kunnen inzetten voor jouw bedrijf.

Kijk in deze gesprekken niet naar wat de medewerker niet kan (de beperkingen), maar kijk juist naar wat er wel kan (de mogelijkheden). Pas (tijdelijk) de werkbelasting of bepaalde werkafspraken aan als de situatie hier om vraagt. Zo kan uitval worden voorkomen. En dat is belangrijk, omdat is gebleken dat zodra een chronisch zieke werknemer uitvalt, deze wel vaak voor langere tijd uitvalt.

Veel werknemers zijn angstig om hun gezondheidssituatie te bespreken met hun leidinggevende. Ze zijn bijvoorbeeld bang voor ontslag of het niet verlengen van een arbeidscontract. Dit zorgt alleen maar voor extra psychische druk op de werknemer. Een vertrouwenspersoon binnen de organisatie kan een rol spelen in het zetten van een eerste stap voor deze werknemers.

Zorg dat de begeleiding van chronisch zieke werknemers een belangrijk en centraal onderdeel wordt van je bedrijfsvoering. Maak met iedereen afspraken over rollen en acties en geef ook verantwoordelijkheid aan de medewerker zelf.

Bestaande regelingen en subsidies

Gelukkig erkent de Nederlandse overheid de noodzaak om te investeren in mogelijkheden voor arbeidsparticipatie voor mensen met een chronische aandoening. Er bestaan veel regelingen of subsidies waar werkgevers én werknemers gebruik van kunnen maken om zo te kunnen blijven werken. Je kunt hiervoor bij het UWV terecht.

1. No-risk polis: looncompensatie bij ziekte van de medewerker
2. Subsidie voor werkplekaanpassingen: in het geval van lichamelijke klachten loont het om te investeren in een goede werkplek, hulpmiddelen en eventuele aanpassingen.
3. Subsidie voor jobcoaching: langdurig zieke medewerkers hebben baat bij een jobcoach die hen ondersteunt in hun dagelijkse werkzaamheden, doelen en toekomstperspectief.
4. Loondispensatie Wajong: als je een medewerker met een Wajong-uitkering in dienst neemt, kun je toestemming krijgen om minder dan het wettelijk minimumloon te betalen
5. Premiekorting banenafspraak: korting op de af te dragen premies en werkgeverslasten voor de werknemer
6. Loonkostenvoordeel: tegemoetkoming in de loonkosten voor ouderen en mensen met een arbeidsbeperking

De Wet verbetering Poortwachter

Als je een werknemer met een chronische aandoening in dienst hebt of neemt, krijg je te maken met de Wet verbetering Poortwachter (WvP). Volgens deze wet moeten werkgevers en werknemers samen bij ziekte een plan van aanpak opstellen om de werknemer zo goed mogelijk in eigen of aangepaste functie terug te laten keren. Als dit niet haalbaar is binnen het bedrijf, desnoods bij een andere werkgever.

Wanneer dit niet juist wordt nagestreefd, kan dat grote financiële gevolgen hebben. Als blijkt dat de werkgever onvoldoende inspanningen heeft verleend voor een duurzame terugkeer, kan het UWV een loonsanctie opleggen. De werkgever moet dan zelf voor langere periode het loon doorbetalen en mag geen aanspraak maken op de WIA.

Investeren in duurzame inzetbaarheid loont!

Een goed beleid en adequate aanpak van chronische ziekte en werk heeft dus goede gevolgen voor zowel jou als werkgever, als voor de duurzame inzetbaarheid van je personeel. Maak het daarom een belangrijk onderdeel van je HR-beleid. Heb je vragen over chronische ziekte in combinatie met werk of hulp nodig in je aanpak? Neem dan contact met ons op!